How works BC547 transistor

 

BC547 යනු සාමාන්‍ය භාවිතා කරනු ලබන NPN බයිපෝලාර් ජන්ක්ෂන් ට්‍රාන්සිස්ටර් (BJT) එකක් වන අතර, එය පුළුල් පරාසයක ස්විච් කිරීම සහ වර්ධකය කටයුතු සඳහා භාවිතා වේ. මෙය ක්‍රියාකරන ආකාරය මෙසේය:

මූලික ක්‍රියාකාරීත්වය:

• NPN වින්‍යාසය: BC547 ට තුන් ත්‍රිවිධ පීනක් ඇත:
  1. කලෙක්ටරය (C)
  2. බේස් (B)
  3. එමිටරය (E)

සංඛ්‍යාත ශක්ති ප්‍රවාහය බේස් පීනට ඇතුළු වන විට, එය බොහෝ ප්‍රමාණයක ප්‍රවාහයක් කලෙක්ටරය වෙතින් එමිටරයට ගලා යාමට ඉඩ සලසයි. මෙම ප්‍රවාහය ට්‍රාන්සිස්ටරයේ වර්ධකය (hFE) මත පදනම් වේ, එය සාමාන්‍යයෙන් BC547 සඳහා 110 සිට 800 දක්වා වේ.

ක්‍රියාකාරී මූලික කරුණු:

1. අක්‍රිය තත්වය (Cut-off Region):

   • බේස් සඳහා කිසිදු, නැතහොත් සුළු මට්ටමේ ධාරාවක් නැති විට, ට්‍රාන්සිස්ටරය cut-off පළාතේ ඇත.
   • කලෙක්ටරය සහ එමිටරය අතර ප්‍රවාහයක් සිදු නොවෙයි, සහ ට්‍රාන්සිස්ටරය විවෘත ස්විචයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි.

2. සක්‍රිය තත්වය (Saturation Region):

   • බේස් සඳහා සාර්ථක ධන වෝල්ටීයතාවක් යොදා දීමෙන් (සාමාන්‍යයෙන් 0.7V), සුළු බේස් ප්‍රවාහයක් වේ.
   • මෙය කලෙක්ටරය සහ එමිටරය අතර ප්‍රවාහයක් සක්‍රිය කරයි, ට්‍රාන්සිස්ටරය සක්‍රිය කරයි (වැසී ඇති ස්විචයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි).

3. සක්‍රීය පරාසය:

   • ට්‍රාන්සිස්ටරය සක්‍රීය පරාසයේ ද ක්‍රියා කරනු ලබන අතර, එය වර්ධකයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි.
   • කලෙක්ටරය සහ එමිටරය අතර ප්‍රවාහය බේස් ප්‍රවාහයට සමානුපාතික වන අතර, එය hFE වර්ධකය මඟින් ගුණනය වේ.

ප්‍රධාන පරාමිතීන්:

• වෝල්ටීයතාව: කලෙක්ටරය සහ එමිටරය අතර උපරිම වෝල්ටීයතාවය 45V වේ.
• ප්‍රවාහය: කලෙක්ටරයේ උපරිම ප්‍රවාහය 100mA වේ.
• වර්ධකය: එය 110-800 අතර සාමාන්‍ය වර්ධකයක් (hFE) ඇත.

උදාහරණ භාවිතා:

• ස්විච් කිරීම: එය LED, රිලේ, හෝ සුළු මෝටර්වල ස්විච් කිරීම සඳහා භාවිතා කළ හැක.
• වර්ධකය: එය පහළ-බල ශබ්ද සංඛ්‍යාත පද්ධති හෝ අනෙකුත් අනලොග් විධාන වල සංඛ්‍යාත වැඩි කිරීම සඳහා භාවිතා කළ හැක.

1.BC547 ට්‍රාන්සිස්ටරය භාවිතා කරන සරල ස්විච් චක්‍රලේඛයක් (Circuit) උදාහරණයක් පහත පරිදි වේ

අවශ්‍ය උපාංග:

• BC547 ට්‍රාන්සිස්ටරය (1)
• LED (1)
• රෙසිස්ටරය (470Ω) – LED ආරක්ෂා කිරීමට
• රෙසිස්ටරය (1kΩ) – Base pin සඳහා
• විදුලි බල මූලාශ්‍රය (9V බැටරියක් හෝ විදුලි මූලාශ්‍රයක්)
• ස්විච් (1) – Base Pin සම්බන්ධ කිරීමට

චක්‍රලේඛය:

1. Collector (C) pin එක LED එකේ long leg එකට සම්බන්ධ කරන්න.
2. LED එකේ short leg එකට 470Ω රෙසිස්ටරයක් සම්බන්ධ කරන්න, එය Ground හට සම්බන්ධ විය යුතුය.
3. Emitter (E) pin එක Ground හට සම්බන්ධ කරන්න.
4. Base (B) pin එක 1kΩ රෙසිස්ටරයක් හරහා ස්විච් එකේ contact එකක් සමඟ සම්බන්ධ කරන්න.
5. ස්විච් එකේ අනෙක් contact එක Power Supply +V (9V) සම්බන්ධ කරන්න.

ක්‍රියාකාරීත්වය:

• ස්විච් එක ඔබද්දී, base pin එකට විදුලිය ගලා යන අතර, base current (I_B) සෑදේ.
• Base current එකක් නිසා BC547 ට්‍රාන්සිස්ටරය ON වීමෙන්, Collector (C) සහ Emitter (E) අතර විදුලිය ගලා, LED එක දැල්වෙනු ඇත.
• ස්විච් එක අන්වීත කල විට, base current නැතිවීම නිසා ට්‍රාන්සිස්ටරය OFF වන අතර, LED එක නිවී යයි.

මෙම චක්‍රලේඛය භාවිතා කරමින්, BC547 ට්‍රාන්සිස්ටරයක් සමඟ LED එකක් ස්විච් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය තේරුම් ගත හැක.